(Denken en wetenschap in onze cultuur / De 20e eeuw)
De fenomenologie
Nieuw 14/03/2002
Samenvatting: Het wantrouwen in de zintuigen is hier geculmineerd. Kant: het 'Ding an sich' is onkenbaar / Hegel: des te jammerder voor de realiteit als die in strijd is met mijn denken / Darwin: mijn verstand staat hierbij stil, maar ja, wat verwacht je ook van een apenverstand! Tja...
De Duitse filosoof Edmund Husserl (1859-1938) richt zich eveneens op de kenleer. De kenleer handelt over de betrekking tussen subject (de beschouwende, denkende mens) en object (datgene wat beschouwd wordt, waarover gedacht wordt). Husserl neemt het volgende uitgangspunt. Hij zegt: alles wat wij van de dingen waarnemen, is de verschijning (fenomeen) ervan in ons bewustzijn. Een rechtstreeks waarnemen van de dingen is ook voor Husserl – filosofisch gezien – onmogelijk. Omdat dat de weg opent naar een ongekend subjectivisme en relativisme, ontwikkelt Husserl op zeer deutschgründliche wijze een filosofie, die werkt met uiterst subtiele onderscheidingen. Deze moeten bewerkstelligen dat de beoefenaren van deze filosofie – die over aanzienlijk meer dan gemiddelde intelligentie moeten beschikken – toch een gemeenschappelijke basis voor uitwisseling van kennis hebben. Het komt er nl. op aan, om steeds weer het verband tussen het fenomeen en het object in de buitenwereld waarnaar het fenomeen verwijst, uit te schakelen. Hersengymnastiek van de hoogste orde, dus. Een erg populaire denkwijze is het dus nooit geworden. Ook deze poging tot filosoferen bevestigt alleen maar het bankroet van het westerse denken, een denken zonder God, zonder openbaring.