(Denken en wetenschap in onze cultuur / Renaissance en Humanisme)
De Scholastiek
Nieuw 14/03/2002
Samenvatting: In de Scholastiek moet alles al denkend kloppend gemaakt en rond geredeneerd kunnen worden. Dan pas is de scholasticus gerust.
We noemen zo’n denksysteem als dat van Thomas: scholastisch. Dat is de naam voor een methode, die toegepast werd voor de verwerving van kennis en wijsheid. De aanhangers van die methode menen, in overeenstemming met de opvattingen van de Griekse denkers, dat de enige manier om tot inzicht en wijsheid te komen, is door het opzetten van lange redeneertreinen, die van conclusie tot conclusie rijden, in gesloten gelederen van strikt formele logische argumenten. Denken staat boven waarnemen. Eén van de 'ezelsbruggetjes' van die scholastieke redeneerkunde is geformuleerd door de Engelsman William Ockham (of Occam, ±1290-±1350). Het luidt als volgt: In een redenering mogen niet meer elementen gebruikt worden, dan die strikt noodzakelijk zijn om de conclusie te bereiken. Ze is bekend geworden onder de naam 'Occam’s razor' (Occams scheermes), waarschijnlijk omdat met behulp van dit ezelsbruggetje alle overbodige franje van een redenering kon worden afgesneden.